Als je bakt kun je er uiteindelijk bijna niet om een bakstaal heen. Dit is een grote plaat van gietijzer of koolstofstaal, die heel goed hitte vasthoudt. Zo wordt je pizza veel sneller knapperig en gaar en mooi bruin en wordt je platbrood snel en mooi gelijkmatig gaar en warm. Tijd dus om de oven aan te zetten en er een uit te proberen. In deze blogpost vertel ik je mijn bevindingen en vertel ik je ook over een bakstaal in vergelijking met een pizzasteen. 

Kockums Jernverk

Misschien lees je hier al wat langer mee en dan weet je dat ik heel tevreden ben met mijn Kockums Jernverk koekenpan, gietijzeren pan en emaille items. Ze denken aan duurzaamheid. Hun producten zijn ontworpen om tijdloos te zijn in uiterlijk en lang mee te gaan. Er wordt veel in Zweden gemaakt met Zweedse grondstoffen. Het lag dan ook voor de hand om een bakstaal van dit merk te proberen.

Waarom een bakstaal?

Heel veel ovens die gewone thuiskeukens hebben missen net die hitte die nodig is om pizza en platbrood echt die hittestoot mee te geven bij het bakken. Een bakstaal, zoals dit bakstaal van Kockums Jernverk is heel goed in het vasthouden van hitte. Die hitte geeft het bakstaal dan weer snel en gelijkmatig af aan wat je er op bakt. Dit geeft een beter bakresultaat. Veel bak en pizzagoeroe’s bevelen er dan ook een aan.

Waarom wilde ik een bakstaal?

Ik wilde vooral een bakstaal omdat mijn inductie kookplaat wat moeite heeft met gietijzeren pannen op heel hoge temperatuur. De inductiekookplaat meent dan ten onrechte dat er iets gigantisch staat aan te bakken of in de fik is gevlogen en gaat dan helemaal uit. Hij gaat pas weer aan als het “gevaar” weer geweken is, wat nogal irritant is als je een platbrood probeert te bakken terwijl ook je avondeten staat te koken. Zo kwam ik tot de conclusie dat ik dan maar een bakstaal moest proberen. Natuurlijk een pan in de oven kan ook, alleen op een vierkant bakstaal past veel meer in en keer.

Kwalitatief en zwaar met een handig handvat en randje

Het bakstaal van Kockums Jernverk is zwaar en van goede kwaliteit. Het oogt op de foto’s misschien wat dun maar geloof mij: hij is lekker zwaar! De postbode probeerde hem met een zo neutraal mogelijk gezicht bij mij te bezorgen maar ik kon zien dat hij dacht “wat zit hier in vredesnaam in?” Het is dan ook maar goed dat er een handvat aan zit, dat maak de plaat veel beter te verplaatsen zonder je vingers te pletten. Aan de achterkant van de plaat zit een randje zodat je baksels niet aan de achterkant over de plaat heen geschoven kan worden. Ik heb een normale maat oven en de plaat die 37 bij 32 cm is past er zonder problemen in. Je kunt de Kockums jernverk bakstaal ook gebruiken om op open vuur te koken en op de grill voor vlees en groenten.

Waar is een bakstaal van gemaakt?

Het bakstaal is gemaakt van koolstofstaal. Stalen pannen ken je misschien wel, die moet je inbranden. Zo bescherm je ze tegen roest en creëer je een natuurlijke antiaanbaklaag. En neee, dat is geen teflon of PFAS, maar een die is opgebouwd doordat je hem gebruikt en steeds weer insmeert met een beetje vet voordat je hem gebruikt. Het kan ook zijn dat door zure voedingsmiddelen dat laagje een beetje oplost waarna je hem opnieuw moet inbranden, of dat er toch vocht op te plaat terecht is gekomen en dat is gaan roesten. Dat opnieuw inbranden kan heel makkelijk in je eigen oven en is niet moeilijk of eng. Je kunt de plaat ook niet afwassen met zeep, wel met warm water. Als je je aan deze spelregels houdt, kan je plaat heel heel lang mee. Wel zo duurzaam.

Je kunt meteen aan de slag

Het bakstaal is al ingebrand, of pre-seasoned met koolzaadolie. Je kunt er dus meteen mee aan de slag. Ik had toevallig al brooddeeg klaar staan en maakte daar platte broodjes van. De instructies van Kockums Jernverk zijn dat je het bakstaal op het rooster van je oven legt en zo hoog mogelijk in de buurt van de grill positioneert. Zo kun je de pizza er nog net op schuiven. Voor de broodjes liet ik mezelf iets meer ruimte en gebruikte ik de gewone convectiestand. Ik heb de oven ruim een half uur laten voor verwarmen, voor pizza schrijft Kockums zelfs een uur of langer voor.

Voel de hitte van het staal (en pas op je handen!)

Alles in de oven wordt door het staal fenomenaal heet. Dus ik drapeerde de broodjes over een houten spatel en deed een ovenwant aan om mijn hand te beschermen en gingen ze een voor een op de gloeiend hete plaat. Dat deed ik zo snel mogelijk om zo min mogelijk hitte te verspillen. Toen ik de ovendeur dicht deed begonnen de broodjes meteen omhoog te komen. In twee sessies heb ik ongeveer 10 broodjes gebakken. Het ging goed en het resultaat is net zo goed zo niet beter dan in de koekenpan. Geen rare errors van de kookplaat meer en meer broodjes gaar in een keer.

Pizzasteen versus bakstaal

Misschien denk je nu: maar Laurie je had toch al een pizzasteen? Waarom dan toch een bakstaal? Voor mij scoort, nu ik beide uitgebreid geprobeerd, heb het bakstaal toch beter. Zeker als het op pizza en platbrood zoals pita’s aankomt. Zowel een pizzasteen als een bakstaal moet je ruim van te voren opwarmen, maar een bakstaal is toch net wat sneller op temperatuur. Een pizzasteen is moeilijker schoon te houden, alle vloeistoffen trekken erin. Een bakstaal is glad en kun je als het echt vies is goed schoon schrapen en dan schoonmaken met water en een borstel. Daarna wel goed afdrogen, anders kan het staal gaan roesten. Als het staal toch roest is het een kwestie van opnieuw inbranden.

Een pizzasteen kan je niet schoonmaken met veel water, want dat trekt dan in de steen en die kan daardoor kapot gaan. Wat betreft opbergen is het ook een voordeel dat een bakstaal niet kapot kan. Als je hem laat vallen heb je hoogstens een flink diepe deuk in de vloer. Als het even kan zou ik geen van beide laten vallen, natuurlijk. Bij het bakken is er ook verschil. De hitte van een bakstaal trekt sneller in wat je erop bakt, volgens Kockums Jernverk 15 tot 18 keer sneller in vergelijking met steen of keramiek. Dat is wat je wil als je een bakstaal of pizzasteen gebruikt, snellere garing in meer warmte dan je oven je normaal kan bieden.

Bakstaal en steen, beide handig

Ga ik mijn pizzasteen nu weggooien? Nee natuurlijk niet. Want voor sommige broden kan het weer net zijn wat ik nodig heb. Ik lees op sommige bakforums ook dat sommige mensen de steen en de staal combineren voor een nog beter resultaat. Verschillende materialen hebben verschillende eigenschappen die op verschillende momenten handig zijn. Als je hem echt alleen voor pizza en platbrood wil gebruiken, vind ik een bakstaal wel echt de beste koop. Zelf vind ik mijn bakstaal ook een aanwinst in mijn keuken. Ik ben van plan hem vaak te gebruiken.

Je kunt dit bakstaal kopen bij Kockums Jernverk zelf in hun online winkel op hun website en in kookwinkels.