Je pannen inbranden hoe doe je dat? Op veler verzoek hier mijn persoonlijke handleiding om pannen in te branden. Pannen van gietijzer zonder emaille laag en plaatstaal en carbonstaal moeten worden ingebrand. Zo koken goed en roesten te niet. Het klinkt misschien ingewikkeld, maar dat is het helemaal niet. Sterker nog ik vind het wel een prettig klusje om te doen. Ik denk dat iedereen het kan, het enige wat je nodig hebt is wat simpele huis tuin en keuken items en geduld. 

Wat is inbranden?

Inbranden is niets anders dan olie vastbakken in een pan. Je smeert een pan in met olie. In de oven verandert de olie die je op de pan smeert van een vloeistoof in een harde laag. Zonder deze laag roest je pan door de zuurstof en het vocht in de lucht. Gietijzer, maar ook carbonstaal zijn niet compleet glad, het inbranden en het gebruik daarna maken het oppervlakte van de pan gladder. Dat maakt dat het prettiger wordt om in de pan te koken.

Er zijn allerlei methodes

Als je op internet gaat zoeken naar methodes om je pan in te branden is er heel veel te kiezen. Vrijwel alle mensen claimen hun methode als de beste. Persoonlijk denk ik dat vele wegen naar Rome leiden. Kies dus voor de methode die jij goed vind klinken. De methode die ik hier ga geven is mijn persoonlijke favoriet, ik heb er allerlei soorten pannen met volle tevredenheid mee ingebrand. Pannen die ik hier op mijn blog gerecenseerd heb, zoals de Lodge en Netherton Foundry en Atticastings, maar ook pannen die ik niet hier online besproken heb. Pannen van mezelf en anderen.

Welke pan kan ik inbranden?

Ik krijg nog wel eens de vraag van mensen die hun gietijzeren pan met emaille laag kapot hebben gekookt of hij nu kan worden ingebrand. Ook mensen met een kapotte anti-aanbaklaag pan vragen dit. Ik heb zelf ooit een pan ingebrand die dat niet nodig had, ik vond de resultaten niet om over naar huis te schrijven. Van te voren vermoede ik dit al maar ik was nieuwsgierig. Persoonlijk raad ik het inbranden van pannen zonder ruw gietijzer of carbonstaal of plaatstalen oppervlakte af. Het is een werk, het resultaat is echt de moeite niet waard. Emaille en anti-aanbaklaag zijn van andere materialen en hebben een andere gebruiksaanwijzing.

Sommige gietijzeren pannen zijn al ingebrand in de fabriek, zoals Lodge. Die kun je dus meteen gebruiken. Als je een tweedehands pan vindt die er uitstekend uitzien, is de kans ook groot dat de pan al is ingebrand. Is er roest? Dan kun je dit wegschuren en de pan opnieuw inbranden.

Soms is heel moeilijk te zien of je met (mat) zwart emaille te maken hebt of onbehandeld gietijzer. Mat emaille gietijzer kan zelfs een beetje ruw aanvoelen. Toch is gietijzer net even een tandje ruwer dan gietijzer. Het ruikt als het niet behandeld is ook echt naar ijzer. Twijfel je nog steeds? Neem hem dan mee naar een kookhandel en vraag wat zij vinden.

Pannen met houten handvaten en pannen van De Buyer van het type mineral B zijn niet geschikt om met mijn methode in te branden. Het hout van een handvat verbrandt in de oven en de De Buyer pan mineral B mag om mij onduidelijke redenen niet langer dan 10 minuten achter elkaar in de oven.

Geen haast hebben

Voor je je begint met inbranden: neem de tijd om dit even rustig te doen. Misschien is het een nieuwe pan en popel je om hem te gebruiken. Dat is heel leuk maar lees eerst even alle stappen door voor je begint.

Wat heb je nodig?

Afwasmiddel en een afwasborstel of spons
Dit heeft geen uitleg nodig lijkt mij zo. 🙂

Olie
Ik gebruik biologische lijnzaadolie, het kleinste flesjes van de natuurwinkel. Ik heb het dus over eetbare olie, niet de olie waar je houten tuinmeubilair mee kunt onderhouden.

Ik kwam er recent achter dat er een run was ontstaan op Crisco vegtable shortening. Omdat mensen op Amerikaanse sites dat aanbevelen (zie ook het meerdere methodes verhaal). De reden dat het daar wordt aanbevolen is omdat het in Amerika goedkoop is en overal verkrijgbaar. In Nederland is het bepaald niet goedkoop en al helemaal niet goed verkrijgbaar. Bespaar je zelf de zoektocht, olie werkt net zo goed.

Een doekje
Je kan keukenpapier gebruiken, maar mijn ervaring is dat daar afhankelijk van de ruwheid van de pan van die kleine witte puntjes vanaf komen en die wil je niet inbranden in de pan. Een oud shirt aan stukjes knippen bespaard je deze ergernis.

Een oven waar je pan in past, met een rooster en een bakplaat
Geen commentaar noodzakelijk lijkt mij.

Aluminiumfolie
overal verkrijgbaar en het voorkomt een hoop schoonmaakwerk, als je olie op je bakplaat krijg bakt die in je bakplaat. Dat schoonmaken is een drama kan ik je uit ervaring vertellen.

Je pan inbranden

• Was de pan eerst zorgvuldig met de hand af met afwasmiddel, een spons of als het de tweede inbrandronde is en je hebt roest een schuurspons om de roest er af te schuren. Als je pan van plaatstaal of carbonstaal is kan het zijn dat er nog een waslaagje op zit van de productie, was dit er goed af. Na het sopje maak ik vaak nog een bak met warm water zonder afwasmiddel om al het sop helemaal van de pan af te krijgen.
• Droog de pan goed af, elk hoekje en elke richel helemaal goed droog maken. Neem de tijd.
• Smeer de pan nu in met olie, ik gebruik naast een doekje ook graag een siliconen kwastje. Elk oppervlakte moet worden ingesmeerd, de binnenkant, de buitenkant het handvat, alles. Het moet echt een mooi dun laagje zijn, je mag best royaal zijn met smeren, maar haal daarna een teveel weg met een doekje.
• Is je hele pan mooi bedekt met een dun laagje olie? Leg de pan op zijn kop (holte om te koken naar beneden) op het rek van de oven, bekleed de ovenplaat met aluminiumfolie en schuif die onder het rek om eventuele olie op te vangen. Je zet nu pas de oven aan op de maximaal bij mij is dat 250 graden (gasstand 9 of 10).
• Als de oven op temperatuur is laat je deze een uur lang op deze temperatuur inbranden. Ik waarschuw nu maar vast, dit gaat stinken naar verbrande olie. Dit is volkomen normaal.
• Laat de pan in de oven afkoelen met de deur dicht, tot de oven helemaal koud is en de pan ook koud. Klaar is je ingebrande pan!

Inbrandproblemen

Is je pan plakkerig? Dan heb je teveel olie gebruikt, doe hem nog een ronde in de oven. Komen er tijdens het bakken hele kleine zwarte stipjes op je eten? Dat is normaal. Lijkt je pan ongelijk ingebrand? Meestal kan het geen kwaad en beïnvloed het het koken niet.

Je ingebrande pan onderhouden

Sop is vanaf nu verboden. Alleen warm water vanaf nu. Het beste is de pan direct na gebruik schoonvegen met een keukenpapiertje. Ik gebruik daarvoor een tang om het papiertje rond te vegen want de pan is lang heet. Er zijn speciale chainmail sponzen en hele harde borstels te koop, maar het feit is dat je met deze manier van schoonmaken amper zulke speciale items nodig hebt.

Bekijk ook mijn blogpost koken in gietijzer 7 nuttige tips.

De lagen moeten zich opbouwen

Onthoud dat dit de eerste stap is in het opbouwen van de anti-aanbaklaag. Vooral als je anti-aanbakpannen gewend bent kan dit idee heel vreemd zijn, want waar anti-aanbaklagen juist minder worden naar mate je ze meer gebruikt is dat bij gietijzeren pannen andersom. De olie die je elke keer gebruikt bij het koken bakt vast aan de inbrandlaag en maakt de laag zo sterker. Blijf de pan dus regelmatig gebruiken. Wanhoop niet als er in het begin een keer iets vastbakt. Gooi ook niet meteen heel veel zure voedingsmiddelen zoals heel veel citroen of heel veel tomaat in de pan. Je maakt het inbranden zo (deels) ongedaan.

Let op: Ik ben niet aansprakelijk voor schade aan je pannen, je oven, of aan jezelf. Als je instructies hebt gekregen bij het kopen van de pan (een goede winkel doet dit!) is het handig om die op te volgen. De winkel zal waarschijnlijk aan je vragen wat je met het product gedaan hebt als er iets mis is. Lauriekoek is geen winkel en ik ben niet verbonden aan een merk. Wil je mij bedanken voor mijn onafhankelijke advies? Schenk mij dan wat kopjes koffie.