Kerst is het moment in het jaar waarop iedereen ineens net iets meer waarde aan eten lijkt te hechten. Soms is dat leuk maar soms gaat het wel erg ver. Ineens hoor ik paniekerige mensen in de supermarkt bellen met hun partner: “moeten het ronde toastjes zijn of mogen het ook vierkante zijn?” De reactie van lezers op de Allerhande van 2018 waar “te weinig” vlees in stond vond ik ook stiekem best vermakelijk. 

Bij een vegetarische kerst zijn kortweg twee scenario’s mogelijk: jij bent, als dan niet samen met wat andere mensen de vegetariër bij een kerstdiner, of je gaat een kerstdiner organiseren en je wil het helemaal vegetarisch houden, omdat er mensen bij zijn die geen vlees eten maar ook omdat het je gewoon leuk lijkt. Voor beide scenario’s heb ik wat tips om het een prettige kerst te laten zijn.

Als vegetariër of veganist ergens te gast zijn

De befaamde grap is altijd: je hoeft niet te vragen of iemand vegetariër of veganist is. Ze laten het je zelf wel weten. Het is prettig als je het op tijd vertelt, dan kunnen mensen rekening met je houden. Wijs op producten die vegetarisch kunnen lijken maar het niet zijn zoals gelatine en bouillon en trassi. Oh en vertel voor de zekerheid ook dat je ook geen vis eet.

Als je koken leuk vindt, of als je merkt dat iemand het moeilijk vindt om voor jou te koken, bied dan vooral je hulp aan. Neem zelf gerechten mee, of maak ter plekke wat klaar. Maak nooit alleen wat voor jezelf klaar. Uit eigen ervaring weet ik dat mensen altijd de vegetarische opties willen uit proberen. Maak dus wat grote porties, dat staat ook genereus.

Heb je irritante familieleden? Zo’n oom die ieder jaar weer wil benadrukken dat mensen die geen vlees eten er pips uitzien? Hopelijk zie je ze niet al te vaak. Je kunt antwoorden met informatie, of er een grapje over proberen te maken. Houd de eer aan jezelf. Ben je net vegetariër of veganist geworden? Probeer dan niet de hele avond over de gruwelen van de vleesindustrie te vertellen. Zoals Paolo Coelho al zei: je beïnvloedt mensen niet met je mening, maar met je voorbeeld.

Een vegetarisch kerst diner organiseren

Voor een vegetarisch kerst diner geldt eigenlijk hetzelfde als voor gewone kerstdiners: je kunt alle kanten op. Je kunt uit allerlei landen koken, je kunt gerechten maken van topkoks of je kunt het juist simpel houden. Natuurlijk biedt ook het internet een ruime selectie vegetarische recepten. Ga je iets maken wat je nog nooit gemaakt hebt? Oefen dan van te voren. Zelf ben ik een fan van zelf kunnen opscheppen van grote schalen, gerechten die je kunt voorbereiden en alleen nog even hoeft af te maken als de gasten komen. Zelf geen borden hoeven opmaken scheelt een hoop gedoe en iedereen kan opscheppen wat hij of zij lust. En wederom geldt ook hier, een grote hoeveelheid staat genereus.

Dingen die het extra goed doen op een feestelijk tafel zijn gerechten als een hele geroosterde bloemkool of een hele geroosterde gevulde pompoen. Je kunt ook een hartige taart maken. Ik maakte een paar jaar geleden die van Anna Jones, wat echt een show stopper is. Je kunt natuurlijk nog steeds echte kerstklassiekers serveren zoals spruitjes en gebakken aardappels. De nut roast is ook een echte vega(n) classic, net als de seitan roast. Probeer weg te blijven van de kant-en-klare vleesvervangers. Je kunt zoveel kanten op met groenten, granen en peulvruchten. Denk aan kwaliteit en niet in kwantiteit, gebruik goede olijfolie en mooie, verse kruiden.

Dit is ook een uitstekend moment om al je vegetarische kookboeken uit de kast te trekken en eens te kijken wat zich echt voor een gelegenheid als kerst leent. Als je echt helemaal in de sfeer wil komen zijn er natuurlijk ook kerst kookboeken. Ga na of je alle ingrediënten die je nodig hebt kunt vinden, rond de kerst liggen er soms ingrediënten in de winkel die anders moeilijk te vinden zijn. Ook daar kun je je door laten inspireren.

De ware kerstgedachte

Ik denk dat de vleesloze optie een blijvertje is en dat Allerhande dat gewoon op tijd door had. Steeds meer restaurants bieden ook rond de kerst een vegetarisch of veganistisch menu aan. Supermarkten hebben vrijwel altijd vegetarische opties in hun kant-en-klare feestassortiment. Er is genoeg te kiezen en je spaart dierenlevens. No more Flappie.

Soms denk ik dat als een beetje van de aandacht, energie en ook budget zich over het jaar zou verspreiden in plaats van zich alleen met kerst te manifesteren. De wereld ook al een feestelijkere plek zou zijn. Het gaat daarbij natuurlijk niet om ronde of vierkante toastjes maar over iets meer willen betalen voor kwaliteit, naar een speciaalzaak gaan voor iets echt goeds, langer in de keuken willen staan en ook samen eten aan tafel. Je kunt deze kerstgedachte eigenlijk het hele jaar vasthouden. Heb je gelijk een goed voornemen.