Bonen zijn er altijd, al is dat vaak een beetje op de achtergrond. Een echte Instagram- of Tik Tok hype zullen ze nooit worden, daarvoor hebben ze niet het juiste uiterlijk. Toch valt er over dit bescheiden voedsel van alles te vertellen. Sterker nog, volgens Joël Broekaert hebben bonen op cruciale momenten de loop van de geschiedenis bepaald. Hoe precies zet hij uiteen in twaalf bonen en evenveel verhalen.

Bonen

Onder de twaalf bonen zijn trouwens ook de koffieboon en de cacaoboon, wat geen peulvruchten zijn, maar die we wel boon noemen. Deze bonen mogen niet ontbreken, omdat de cacaoboon onlosmakelijk is met het slavernijverleden en de koffieboon veroorzaakte volgens Joël Broekaert de Franse revolutie. Die moesten dus wel in dit boek worden opgenomen. Van de pinda weten sommige mensen dan weer niet dat dit een peulvrucht is en de tuinboon komt twee keer voor. Zo blijven de zaken boontechnisch in evenwicht.

Een boon per essay

Bijna ieder boontje heeft zijn eigen essay/hoofdstuk. Zo wordt de erwt gekoppeld aan neolithische revolutie en linzen aan het oude testament. De tuinboon komt twee keer voor: in de Griekse filosofie en de Karolingische Renaissance. De sojaboon is verbonden aan het Chinese keizerrijk en de gewone boon speelde een grote rol in in het precolumbiaanse Amerika. De cacaoboon is verbonden aan de koloniale plantage-economie, net als de pinda en Nederlands Indië, de koffieboon en de verlichting, bonen in blik en de Industriële revolutie en de zwartoogboon met Afro-Amerikaanse emancipatie. Kikkererwten zijn gelinkt aan het meest betwiste stukje aarde en de lupine boon aan het einde der tijden.

Eten en geschiedenis

Toevallig heb ik laatst een boek bij de hand gehad dat de hele wereldgeschiedenis meende te moeten verbinden aan zo ongeveer ieder voedingsmiddel wat ‘ie kon bedenken. Dat viel me erg tegen. Joël Broekaert heeft gelukkig geschiedenis gestudeerd en maakt gelukkig een stuk minder vergezochte vergelijkingen. Al is hier ook geen sprake van een bronnenapparaat, maar van een soort leeslijst achterin. Voorkennis van de geschiedenis is trouwens niet vereist en het leest vlot weg. Wat ook leuk is is dat er illustraties in het boek staan van Joost Stokhof.

Bonen zijn niet saai

De boon lijkt maar saai en geschiedenis heeft die reputatie ook een beetje. Beide ten onrechte. Als je ze met elkaar combineert leer en een hele hoop over de wereld en krijg je misschien zelfs wel zin in bonen. Want ze mogen dan heel gewoon lijken, bonen zijn niet alleen iets van het verleden, maar zo als in het laatste hoofdstuk met de onheilspellende titel einde der tijden wordt voorgespiegeld, ook zeker onderdeel van de toekomst.

De wereldgeschiedenis in twaalf bonen
Joël Broekaert
Atlas Contact
€20