We staan op het punt een periode van 10 jaar af te sluiten. 10 jaar waarin de nodige foodtrends voorbij kwamen, ik zag ze vrijwel allemaal, omdat ik van die 10 jaar al 7 jaar blog. In deze blogpost laat ik ze allemaal nog een keer voorbij komen. Waarna we de volgende 10 jaar kunnen gaan invullen

Avocado

Yes, de avocado had een grote rol de afgelopen 10 jaar. Hij was overal, kreeg eigen kookboeken, eigen restaurants. Er waren andere voedingsmiddelen zoals boerenkool, tarwegras en ananas, maar de avocado was en is het in bepaalde opzichten nog steeds helemaal. Er wordt hier en daar gemorreld dat hij niet goed voor het milieu is, maar ik heb nog van niemand gehoord dat ze hem om die reden links laten liggen.

Koken voor internet

Restaurants pasten hun gerechten aan, zodat ze op de foto extra aantrekkelijk leken. Denk aan regenboogkleuren, dramatische vormen, vissen met gevuld softijs, freak shakes, alles pikzwart.  Zelfs de interieurs van restaurants en hotels werden er zelfs op aangepast.

Er kwamen en komen nu nog steeds meer internet celebrities bij. Geen experts, maar mensen die de hele wereld afreizen om mooie foto’s te maken en te delen. Mensen die soms met een tafel vol eten op de foto gaan om er geen hap van te nemen.

De opkomst van restaurant reviewwebsites is ook iets waar veel mensen zowel klanten als restaurants rekening mee gaan houden. Iedereen kan je restaurant beoordelen en mensen nemen die reviews serieus. Reviews spelen ook een grote rol bij bezorg bedrijven. In een wereld waar zelf koken steeds meer een optie is, is eten laten bezorgen een steeds “gewonere optie”. Mensen bestellen er zelfs hun ontbijt.

Alles in een kom

De kom heeft eigenlijk ook weer te maken met Instagram. Hij doet het daar goed, recht van boven gefotografeerd. Al dan niet met een paar handen erom gevouwen. Hoe vaak zal zo’n foto al genomen zijn? en hoe vaak zal hij nog genomen worden? Heel vaak denk ik zo. Het eet trouwens heel lekker uit een kom. De goede kom heeft geen traditionele soepkom vorm, maar is wat wijder en heeft een grotere bodem. Zo kun je alles mooi neerleggen en komt het goed in beeld. Van je ogen of van je camera.

Functioneel eten

Eten moet van alles zijn. Een medicijn bij ziekte, brandstof, het moet elke sportbeweging ondersteunen, elk dreigend tekort aanvullen, ziekte voorkomen, je huid egaal maken en je haar glanzend, het moet je slank maken. Eten moet vooral heel veel, de verwachtingen van wat voeding kan doen zijn toren hoog. Een van de dingen die hier uit voortkomt is functioneel eten. Dat is eten wat niet perse lekker is maar daar is het ook niet voor bedoeld. Het is bedoeld om je vooruit te helpen. Proteïne poeders, maaltijdvervangende shakes, repen, tarwegras shots, probiotica poeder, superfoodpoeder, groentenpoeder, geelwortelshots, detoxthee, collageenshakes. Je kunt mij echt niet wijsmaken dat je dat eet omdat het een traktatie is. Je eet het omdat je wil dat de verwachtingen die je van het product hebt waar worden en dat je lichaam veranderd.

Een andere manier van functioneel eten is het identificeren van voedingsmiddelen die “goede” eigenschappen hebben en die los (al dan niet in grote hoeveelheden) eten. Dus geen geelwortel in curry of soep omdat dat lekker is maar het door een drankje roeren en los opdrinken. Kokosolie door de koffie roeren, het eten van grote hoeveelheden kaneel. Maaltijden samenstellen die helemaal niet lekker zijn maar wel gezond.

In het verlengde van het “voedsel als medicijn” denken worden mensen met chronische ziekte of handicap of mentale problemen vaak op social media maar ook offline lastig gevallen met ongevraagd voedingsadvies. Ook wordt mensen afgeraden om een arts te bezoeken. Instagram heeft hier ook een rol in.

Clean eating

Yes, daar is ie dan. Ik heb een onderscheid gemaakt tussen clean eating en functioneel eten, maar ze gaan vaak samen. Clean eating is eigenlijk de parachute waar heel veel van de angsten van de laatste 10 jaar onder vallen. De angst voor gluten, suiker, e-nummers, pesticiden, vlees, melkproducten, koolhydraten.

De positieve kanten? Er is meer aandacht voor het goed klaarmaken van groenten en fruit, meer aandacht voor gefermenteerde producten en minder de de focus op vlees als middelpunt van de maaltijd.

De slechte kanten? Hele voedselgroepen demoniseren, het aanpraten van schuldgevoelens rond eten, het normaliseren van eetstoornisgerelateerd gedrag en ten onrechte de vorm van iemands lichaam aangrijpen als spiegel voor iemand gezondheid. Alle goeroes komen uit een situatie van privilege en geven ook op die manier advies. Een aantal van de goeroes gaf aan zelfs ook een eetprobleem te hebben of hebben gehad, maar ging wel door met het geven van voedingsadvies.

Uiteindelijk is clean eating een dieet gemaskeerd als “lifestyle”.

Minder vlees veel meer groenten

Mede door clean eating, maar ook door meer aandacht voor de klimaatproblematiek eten steeds meer mensen een of meerdere dagen per week vegetarisch. Minder vlees valt in een bepaald opzicht ook onder “functioneel eten”, omdat het niet zozeer altijd om lekker gaat maar ook om “wat is nodig?” Meer mensen vroeg zich dit af en zette dus minder vaak vlees op tafel. Ook plantaardige versies van melk- en zuivelproducten werden populairder. Bij elke koffiebar kun je nu kiezen wat je in de koffie wil. Restaurants weten een stuk beter van vegetarisch betekend en ook veganisme heeft zijn plekje veroverd. Waar je eerder geen Nederlandstalig veganistisch kookboek kon vinden, kun je nu kiezen uit een hele kast vol.

De vleesvervangers zijn ook veranderd. Nu heb je alternatieven zoals de Beyond Meat burger en de Vegetarische Slager. Hoewel veel mensen nog wel verlangen naar een echt goede veganistische kaas zijn er de afgelopen jaren al flink wat pogingen in de schappen van de supermarkt verschenen. Groente heeft daardoo ook een grotere rol gekregen in het dieet van ons van de laatste 10 jaar. In 2010 kwam Plenty van Ottolenghi uit en met dat kookboek kwam de aandacht voor groenten pas goed op gang.

Minder alcohol

Herinneren jullie  je Youp van ’t Hek nog met zijn Bucklerlul? Haha boomer! Geen alcohol drinken wordt steeds geaccepteerder. Waar je eerder de hele avond aan de spa rood moet komen er nu spannende cocktails en drankjes voor mensen die geen alcohol willen drinken. Er komen ook alcohol vrije biertjes bij die best goed te drinken zijn.

De Foodtrucks en pop-up restaurants

De foodtruck, een restaurant op wielen naar Amerikaans model, waar je verrukkelijk kunt eten. Fast food, maar dan aantrekkelijk en hip gepresenteerd. Een aantal jaren geleden zagen we ze overal. Er kwamen foodtruck festivals, er kwam een foodtruck tv show op 24 Kitchen. Maar echt van de grond kwam de foodtruck niet. Ik heb op meerdere festivals het eten geprobeerd maar echt geweldig fantastisch was het nooit. Als ik een foodtruckachtigs iets zie is het een patatkraam of een koffiebus. Of iets bij een muziekfestival. Gemeenten werken ook niet echt mee bij het verspreiden van de foodtruck.

Pop-ups deden het iets beter. Het wordt gezien als een mooie manier om leegstand tegen te gaan, iets waar allerlei winkelstraten last van hebben. Het kan ook een mooie manier zijn om proef te draaien met een restaurant, nog voordat je grote investeringen doet.

De neergang van de tv-kok

Vroeger was een programma op tv de garantie dat je een ster was. Nigella Lawson, Gorden Ramsay, Rick Stein, Jamie Oliver, allemaal groot geworden op tv. Nu is een tv-carrière niet perse meer een garantie dat je voor tientallen jaren in de picture zal blijven. Aan de andere kant zijn er de bloggers die ook naar een aandeel in de picture vissen. Vaak zijn ze daar succesvol in. Soms ook niet.

Ik heb het idee dat er meer succesvolle vrouwen bijkomen, dat er meer mensen met verschillende nationaliteiten bij komen. Dat het beeld dat iedereen kok kan zijn of kan koken, diverser wordt. De toon wordt minder macho, wat me in de nasleep van #metoo bijzonder prettig lijkt.
Sommige tv-formules lijken mij na jaren ook wel aan vernieuwing toe. Masterchef Australië gaat zijn jury kwijtraken, want die gaan er mee stoppen. Bake Off verzint steeds gekkere showstoppers, misschien omdat veel thema’s al een keer voorbij gekomen zijn? Lang niet alle winnaars van zulke programma’s blijven lang in de picture, het is eigenlijk net als met alle andere koks op tv.

Ver weg is dichtbij

Dankzij het internet heb je misschien niet echt een expert of tv-kok nodig om je op een wereldkeuken te storten. Dankzij datzelfde internet kun je allerlei bijzondere ingrediënten bestellen en ze worden bij je aan de deur afgeleverd. Op dit moment is de Koreaanse keuken in opkomst in het Westen maar Azië als geheel doet het goed. Dankzij Instagram komt zulk eten ook dichterbij. Aan de andere kant hechten veel mensen ook nog steeds aan lokaal, zulke verlangens bestaan naast elkaar. Soms in dezelfde persoon.

Goed dat waren de ontwikkelingen van de laatste 10 jaar! Wat zal deze nieuwe periode brengen? Bring it on!